ورق گرم
عملیات‌های نَوَرد (به انگلیسی: Rolling) در فلزکاری به فرایندی گفته می شود که در آن، ضخامت یک قطعه یا صفحه را کاهش می‌دهند یا سطح مقطع ماده را از طریق نیروهای فشاری اعمال شده توسط غلتک‌ها تغییر می‌دهند.
محصولات نورد گرم (Hot rolling) به علت تماس با اتمسفر هوا، سطحی غیر براق دارند. به همین دلیل، ورق گرم به ورق سیاه نیز معروف است. نورد گرم، برای موفقیت، نیاز به کنترل دمای مناسب دارد. ماده‌ی اولیه باید حرارت داده شود تا به یک دمای یکنواخت برسد.
ورق‌های نورد گرم در دماهای بالا (معمولاً بالاتر از 926 درجه سانتی گراد) بوسیله غلتک‌های خط نورد، تولید می‌شوند. معمولا از روش نورد گرم برای فولادهایی استفاده میشود که نسبت به تغییر شکل به روش نورد سرد و تحت کشش و فشار، مقاوم هستند و فقط طی مراحل نورد گرم، باید ذوب شوند و مجددا تغییر شکل یابند.
با رساندن دمای فولاد به بالاتر از دمای تبلور، می‌توان آن را به‌راحتی شکل و فرم داد و به سایزهای مختلف تبدیل نمود. نکته حائز اهمیت در دمای مورد نیاز برای نورد گرم، این است که دما باید به‌صورت یکنواخت در سطح فولاد پخش گردد تا غلتک‌زدن و تغییر ضخامت آن نیز به صورت یکنواخت انجام پذیرد. در غیر این صورت، بخش‌هایی که گرمای بیشتری دیده، نسبت به دیگر بخش‌ها، زودتر نورد شده و شکل یکنواختی بدست نمی‌آید. عمدتاً نورد گرم، هنگامی که دما به 50 تا 100 درجه سانتیگراد بیشتر از دمای تبلور برسد، متوقف میشود. سعی ما در وبسایت سراج توس، بر این است که در ادامه این مطلب شما را با با ورق گرم و انواع آن بیشتر آشنا کرده و به تمامی سوال‌های احتمالی شما در این زمینه پاسخ داده شود.
مراحل تولید ورق گرم
طی فرآیند نورد گرم، حرکت غلتک‌ها روی فلز مذاب، طول آن را افزایش می‌دهد و از ضخامت آن می‌کاهد. اگر قرار باشد، ضخامت بسیار کمی به فلز داده شود، حرکت غلتک‌ها، فلز را به جلو نمی‌راند بلکه به‌صورت رفت و برگشتی روی فلز حرکت می‌کند تا از ضخامت آن کاسته شود ولی هزینه‌های تواید به شدت افزایش پیدا می‌کند. فولاد نورد شده در شرایط نورد گرم، نیاز به تسطیح بیشتری دارد، مانند گذر از آب‌کاری، یا افزایش مراحل مسطح‌سازی، تا انتهای خط نورد به‌منظور افزایش لایه‌گذاری(حجم)، در کویل‌های دارای ظرفیت محدود.
در مجموع، نوردگرم ممکن است نواقصی را برروی سطح به‌جا بگذارد، مانند فلس یا گود رفتگی‌هایی که نیاز به سمباده‌کشی و پرداخت‌های نهایی دارند تا به سطح صاف و یک‌دستی تبدیل شوند. از این رو کیفیت فولاد نورد گرم، پایین‌تر از فولاد نورد سرد می‌باشد. ورق‌های نورد گرم به‌دلیل تماس سطح آنها با اتمسفر هوا، سطحی غیر براق پیدا می‌کنند. به‌همین علت در بازار به ورق سیاه نیز معروف هستند. برای خرید آنلاین با بهترین قیمت‌های روز به وبسایت سراج توس مراجعه کنید. پشتیبانان ما در سراج توس در هر زمان از شبانه روز، آماده پاسخگویی هستند.
ویژگی‌های ورق گرم
انواع محصولات فولادی از جمله ورق‌های گرم، خواص شیمیایی و مکانیکی مخصوص به خود را دارند و از استانداردهای خاصی تبعیت می‌کنند. خواص مکانیکی ورق سیاه در هنگام پروسه تولید بهینه می‌گردد. در دمای بالاتر از 930 درجه ی سانتیگراد که عمل تبلور مجدد انجام می‌گیرد، به دلیل فشرده شدن فولاد تحت نورد، کریستال‌های در حال شکل‌گیری فولاد ابتدا خرد و سپس در هم قفل شده و گاهاً محتوی عناصر ناخالصی می‌باشد که به سطح می‌رسند. طی این فرآیند، مقاومت فولاد در برابر ضربه افزایش یافته، شکل‌پذیری آن نیز بهبود پیدا می‌کند. می‌توان گفت که از دیگر تاثیراتی که فرآیند تولید ورق سیاه در فولاد ایجاد می‌کند، قابلیت جوشکاری خوب و مقاومت به خستگی در برابر بارهای متغییر می‌باشد.
کاربرد ورق گرم
قابل ذکر است که ورق سیاه یا نورد گرم، کاربرد وسیعی در تولیدات صنعتی متفاوت دارد. مهم‌ترین کاربرد ورق‌های گرم در صنعت، مربوط به تامین مواد اولیه در بخش عظیمی از پروفیل‌ها است. از طرفی، این صفحات در تولید ماشین‌ها و سازه‌های بزرگ و همچنین در ساخت مخزن‌های ویژه کاربرد دارند و به همین علت، قیمت ورق سیاه، که به آن ورق گرم هم می‌گویند، از علل موثر بر نرخ تولیدات صنعتی است. کاربرد عمده‌ی ورق‌های گرم فولادی در سازه‌های ساختمانی، صنعتی(پروفیل)، لوله‌های انتقال نفت و گاز، نورد دوباره و پوشش‌دهی است و ورق‌های سرد نیز در صنعت خودرو و لوازم خانگی کاربرد دارند. هدف مهندسی نورد فلزات، تغییر شمش یا ورق، به شکل مورد نظر است. محصول نهایی نورد، ورق یا میلگرد است و پس از اتمام تغییر شکل، محصول نهایی به وسیله‌ی دستگاه‌های برشی خط مانند قیچی و اره، به طول مورد نظر برش داده شده و پس ازعملیات تکمیلی و کنترل، بسته‌بندی شده و به انبار محصول، حمل میشود. در تولید ورق از دو نوع فناوری مختلف استفاده میشود که نام‌های نورد سرد و نورد گرم به آنها اطلاق میشود.
انواع ورق گرم
ورق سیاه
ورق‌های فولادی سیاه (نورد گرم) با نام انگلیسی Hot Rolled Sheet شناخته می‌شوند. نورد گرم، یکی از روش‌های تولید ورق‌های فلزی با ضخامت کم می‌باشد و به ورق تولیدی با این روش در نهایت ورق نورد گرم یا اصطلاحا ورق سیاه گفته میشود.
علت استفاده از اصطلاح ورق سیاه برای محصول تولیدی با این روش این است که به دلیل ذوب اجزای تشکیل دهنده‌ی ورق، در دمای بالا رنگ محصول مات می‌گردد. به همین دلیل از اصطلاح ورق سیاه برای نامگذاری استفاده گردیده است. با ما در وب سایت سراج توس همراه باشید.
انواع ورق سیاه
ورق سیاه در دو نوع ورق معمولی ST52و ورق صنعتی ST37 در بازار به فروش می‌رسد، از ورق ST37 بیشتر در مصارف ساختمانی و ساخت سوله‌ها استفاده میشود اما از ورق‌های ST52 در مصارفی مانند سدسازی، پتروشیمی و ساخت مخزن‌ها استفاده میشود. ضخامت نمونه‌های موجود دربازار در حدود 60 میلیمتر است؛ این ورق‌ها قابل برش به قطعات کوچکتری هستند. به طور مثال، ورقی با ضخامت 4 میلیمتر، 100 سانتی‌متر عرض و 125 سانتی‌متر طول دارد. برای آگاهی از کاربردهای ورق سیاه با ما همراه باشید.
ورق اسیدشویی
بعد از انجام عملیات نورد گرم روی فولاد، سطح فولاد در معرض اکسیژن هوا قرارگرفته و تشکیل اکسید آهن می‌دهد. روش‌های زیادی برای حذف اکسیدهای آهن استفاده شده است. روش ترجیحی در فولاد، اسیدشویی فولاد است. در این روش، ورقه‌های فولاد با اسید، شستشو داده می‌شوند. به فرایند اسیدشویی در انگلیسی ” Pickling ” گفته میشود.
اسیدشویی در اصل، برطرف‌کردن اکسید، با غوطه‌ورکردن ورقه‌های فولادی در اسید می‌باشد. بعد از اسیدشویی، صفحات فولادی برای پاک‌سازی باقی‌مانده‌ی ناخالصی‌های روی ورق اسیدشویی، با آب خالص شستشو داده می‌شوند. برای اسیدشویی از محلول pickle liquor، استفاده میشود که معمولاً حاوی اسید است و برای حذف ناخالصی‌های سطحی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
نحوه تشخیص ورق گرم از سرد
فرایند ساخت ورق گرم با ورق سرد متفاوت است. ورق گرم یک فرآیند وابسته به استخراج و ذوب فلزات است که عمدتا با عنوان ورق یا صفحات فولادی تولید میشود و بین مجموعه‌ای از رول‌ها قرارمی‌گیرد.
ورقه‌ها به‌سادگی تغییر شکل داده و یا به‌صورت صفحات فولادی برش داده می‌شوند. درجه‌ی حرارت ورقه‌ها بیش از 1000 درجه‌ی فارنهایت می‌باشد.
نورد سرد یکی از فرآیندهای فلزی است که در دمای نزدیک به دمای معمولی اتاق قراردارد و آن‌را با عبور غلتک تغییر می‌دهند. ورق سرد، اغلب برای کاهش ضخامت ورق یا صفحات فولادی استفاده میشود و مقاومت و سختی عملکرد فلز را افزایش می‌دهد.
به‌طورکلی، قیمت ورق سرد می‌تواند دو برابر قیمت ورق گرم باشد، زیرا فرآیند کار با ورق سرد پیچیده‌تر از ورق گرم است.
کاربرد ورق گرم و سرد
ورق گرم، همیشه برای تولید محصولات بزرگ‌تر استفاده میشود، زیرا محصولات بزرگ، باید شکل‌های متمایزتری داشته‌باشند. ورق گرم رول شده، به‌عنوان ماده‌ی اولیه‌ی تولید ورق سرد رول شده و ورق روکشی به‌کار می‌رود.
محصولات کوچک‌تر باید با دوام‌تر و انعطاف‌پذیرتر باشند. برای همین، همیشه توسط فولاد سرد ساخته می‌شوند. ورق سرد محصولی است که از فولاد تهیه میشود. این ماده از فولاد داغ ساخته میشود و بدون حرارت‌دهی، در دستگاه تراش از ضخامت آن کم میشود.
از جمله کاربردهای ورق سرد، می‌توان ازین موارد نام برد: قطعات خودرو، حمام، ساخت و ساز، لوازم خانگی، کالاهای برقی، مبلمان و غیره.
مزایا و معایب ورق گرم در مقایسه با ورق سرد
ورق سرد ابعاد دقیق‌تری نسبت به ورق گرم دارد که توسط فرآیند ورق گرم ایجاد میشود. ورق سرد در حال حاضر از طریق فرایند سرد کردن به‌وجود می‌آید که در رسیدن به ابعاد نهایی آن کمک می‌کند.
با این حال، اشکال ورق سرد محدود است و به شکل‌های مدور، مربع، مسطح تغییرشکل می‌یابد. اگر ابعاد با عرض کم و سطح مقطع یکنواخت باشند، اشکال دیگر نیز می‌توانند در زمره‌ی ورق سرد به‌شمار آیند.
در طول فرایند سردکردن، ورق گرم دوباره به شکل‌های مختلف در می‌آید، و به ایجاد محصول نهایی غیرقابل انعطاف، منجر میشود. ورق گرم در مقایسه با ورق سرد، قابل انعطاف است و می‌توان آن را به اشکال مختلف درآورد.
